Bilgisayar programları, ülkemizde 12 Haziran 1995 tarihinde yürürlüğe girerek, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nu değiştiren 4110 Sayılı yasayla 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında koruma altına alınmıştır. 24 Mart 2004 tarihli son değişikliklerle Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun kapsamı genişletilmiş ve cezalar arttırılarak caydırıcılık kazandırılmıştır. Bunun dışında bilgisayar yazılımları 2004 yılında hayatımıza giren Yeni Türk Ceza Kanunu’nun “Bilişim Suçları” adı altında düzenlediği 243. ve 244.maddeleri gereğince seçenek yaptırımlara çevrilemeyen 3 yıla kadar cezalar ile koruma altındadır. Lisanssız yazılımın çoğaltılması, yayılması, nakledilmesi, ticari mevkiye konulması durumları, 2011 yılında kabul edilen 6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu gereğince haksız rekabet fiili ve suçu teşkil eder. Bu kapsamda 2 yıla kadar hapis cezası verilebilmektedir. Yazılım adının marka olarak tescilli fiil ve aynı zamanda Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca da marka suçu teşkil eder. Lisanssız satışın bir mahkeme kararı ile tespiti halinde alıcı ve satıcılar vergi hukuku kapsamında “vergi kaçakçılığı” suçu ve cezaları ile karşılaşacaktır.

12.06.1995 tarih ve 22311 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanan 4110 sayılı “Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun bazı maddelerinin değiştirilmesine ilişkin Kanun” ile “Bilgisayar Yazımları” Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun (FSEK) koruması altına alınmıştır. Böylece, yazılım ürünlerinin sahip olduğu hukuki koruma kapsamına istinaden, 21.02.2001 tarih ve 4630 sayılı kanunla Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda yapılan değişikliklerle yaptırım sınırları daha da genişletilmiş ve cezalar artırılmıştır.

Cezai yaptırımları çok ağır!

6 yıla kadar hapis ve 150.000 TL’ye kadar ağır para cezası, Lisanssız yazılımların, bilgisayarların ve teknik sistemlerin mühürlenmesi, müsaderesi ve imhası İşyerinin geçici süreyle kapatılması, 6 aydan 3 yıla kadar meslek ve ticaretten men cezası, Suça ilişkin mahkeme kararının yüksek tirajlı gazetelerde ilanı ve her bir yazılım için ayrı ayrı talep edilebilecek yüksek miktarlarda tazminat…

Suç teşkil eden fiiller neler olabilir ?

  • Lisansı alınmamış kopya yazılım kullananlar,
  • Lisansız kopya yazılımları satanlar,
  • Lisansız kopya yazılımları ticari amaçla elinde bulunduranlar, bedelsiz dağıtanlar, kiraya verenler,
  • Yasal kullanım hakkına sahip olduğu yazılımı lisansta izin verilenden fazla çoğaltanlar, bu kopyaları kiralayan satan dağıtan ya da bedelli bedelsiz başkasına verenler veya sair surette lisans sözleşmesine aykırı davrananlar,
  • Lisans sahibinin izni olmadan bir yazılıma kendi adını koyanlar, başkasının yazılımını kendi yazılımı gibi gösterenler,
  • Yazılımı sahibinin izni olmadan değiştirenler,
  • Yazılımın lisansını devredenin izni olmaksızın başkasına devredenler ya da sair bir tasarrufa konu edenler,
  • Lisanslı yazılımın koruma sistemini (şifre vs.) ortadan kaldıranlar, geçersiz kılanlar, bu işe yarayan teknik araçları elinde bulunduranlar, dağıtanlar,
  • Bilgisayar sistemindeki programları, verileri veya diğer unsurları hukuka aykırı olarak ele geçirenler (Türk Ceza Kanunu-TCK),

Korsan kopyalama fiili esnasında aynı zamanda marka ve ticari ünvan hakları ve vergi mevzuatı da ihlal edilmiş olur (Türk Ticaret Kanunu, Markalar Kanunu, Markaların Korunması Hk. K.H.K, Vergi Kanunları).

Ayrıca bir yazılımın bir işyerinde lisanslı sürümlerinin dışında çok sayıda kullanıcı tarafından kullanılması amacıyla kopyalanması, Telif hakkına sahip yazılımların yasadışı yollardan disket, cd-dvd rw gibi fiziki ortamlarda çoğaltılarak satılması, yayılması, nakledilmesi, üzerindeki hologram, logo, seri no vs gibi unsurların taklit edilmesi, lisans verme hakkı bulunmayan firma ve kişilerin müşterilerine ücretli veya ücretsiz olarak verilmesi, Modem vasıtasıyla, bağlanılan internet ortamında veya diğer elektronik ortamlarda çeşitli yöntemler kullanılarak, Telif hakkı bulunan yazılımların, ortak ya da yarı özel bir elektronik ilan tahtasına modem ile bağlanan kullanıcılar tarafından izinsiz kopyalanması gibi daha pek çok eylem ‘Lisanssız Yazılım Kullanma’ kapsamına girmektedir.

Lisans Sözleşmesi Mutlaka Olmalıdır

Yazılım Lisans Sözleşmesi, bir yazılım eseri için belirli bir süreli veya süresiz olarak eser sahibi tarafından kullanıcıya izin verilen kullanım şartlarını ihtiva eder. Yazılım Lisans Sözleşmesinde kullanıcıya verilen haklar ve gerekli düzenlemeleri içeren şartlar yer almaktadır. Unutulmamalıdır ki yasal kullanıcı olduğunuzu ancak yazılımın orijinal kopyası, faturası, lisans sözleşmesi ve belgesi ile kanıtlayabilirsiniz.

Lisanssız yazılım kullananlar hem yukarıda belirtilen yaptırımlarla karşılaşacakları gibi hem de lisanslı yazılım kullanmanın getirmiş olduğu tüm olanaklardan da yoksun kalacaklardır. Orijinal yazılım kullanıcıları ise yeri sürümlere geçiş, eğitim, teknik destek, tam ve eksiksiz çalışan yazılım fonksiyonları, güncelleme, virüs riskine karşı koruma, kalite güvencesi ve her şeyden önemlisi de yasalara uygunluk gibi pek çok avantaja ve hakka sahip olmaktadırlar.

#

Comments are closed